آتش کرونا و جغرافیای عدم قطعیت در اقتصاد
عوامل بیربط پیش از کرونا آمده بودند، واضح است که وقتی جهان به شکل فزایندهای مبهم میشود، سنبهی استراتژیهای سنتی دیگر زور نخواهند داشت.
من حین جستوجو به مفهوم جالبی برخورد کردم. در واقع برای اینکه بتوانم کلیدواژههای مناسبی پیدا بکنم، استراتژی یکی از سازمانهای موفق ایرانی را مورد مطالعه قرار دادم و از بین کلمات مورد استفاده تصمیم گرفتم در مورد «استراتژی به هنگام» بیشتر جستوجو کنم.
تصور من این است، تعمق در معنای بعضی واژهها که در نظر ما بدیهی شمرده میشوند، میتواند بسیاری از پرسشهای پیچیده را برای ما قابل فهم کند. واژهی «استراتژی» هم یکی از همین موارد است. ریچارد گلد که در زمینه «استراتژی بههنگام» تخصص داشته و در لندن به شرکتها مشاوره میدهد، استراتژی را ابزاری معرفی میکند که به شما کمک میکند تصمیماتی برای نیل به مقاصدتان بگیرید.
ریچارد گلد این تعریف را در گفتوگویی با نشریهی فوربز پیرامون روش شرکتها در مواجهه با بیثباتیها و عدم قطعیتها مطرح کرده است . جالب است بدانیم شغل و طرز فکر ریچارد خود چراغ راهی در زمینهی شیوههای روبرویی با عدم قطعیتهاست. گلد شغل خود را این طور معرفی میکند که به سازمانها و شرکتها کمک میکند تا پتانسیل پنهان افراد و تیمهای شرکتها را برای مواجهه با دنیای دائما در حال تغییر شناسایی کنند.
آن طور که این استراتژیست عنوان میکند، به طور سنتی، در برنامهریزی استراتژیک ماجرا از این قرار است که سبک سلسلهمراتبی و از بالا به پایین، استراتژیهایی تدوین شده و به کارکنان سازمان تزریق میشود تا آنها آن را به کار بندند. برنامههای چند ساله حالا دیگر جوابگو نیستند و با نیازهای امروز کار نمیکنند. ما اکنون در وضعیتی هستیم که در همان لحظه که شما در حال تدوین برنامه هستید، عواملی دارند تغییر میکنند.
اینجاست که «استراتژی به هنگام»، در مقابل استراتژیهای سلسلهمراتبی و مبتنی بر قانون قرار میگیرد. در این سبک و سیاق، افرادی که قرار است تصمیمها را اجرا کنند خودشان کسانی هستند که بر اساس آنچه که دارد اتفاق میافتد تصمیم میگیرند.
استراتژی به هنگام در کنار تجربه نیز میتواند پیامدهای بهتری داشته باشد، بعنوان مثال اگر تحلیلگر اقتصادی به شرایط ایران کاملا واقف باشد و همزمان در آمریکای شمالی مشغول تحلیل خود باشد به خوبی متوجه میشود که ایران فاصله زیادی تا بهبود نسبی وضعیت کرونا ندارد، اما در آمریکای شمالی مشکلات از زمان بازگشاییها آغاز شد، گویی در زمان تعطیلی قرنطینه و اوج کرونا وضعیت اقتصاد بهتر بود اما حالا که به قول خودشان بازگشایی شده تازه سازمانها درگیر چالشهای بد اقتصادی هستند.
براساس آخرین آمار اعلام ورشکستگی شرکتها در کسب و کارهای متوسط 25% رشد و در کسب و کارهای کوچک 38% در مقایسه با دو سال قبل رشد داشته است.
آیا آتش کرونا روزی خاموش خواهد شد؟