این سخن، بخشی از تعهد ما برای شفافیت و پیشرفت است، حتی اگر برعلیه ما تمام شود!

با سلام و احترام فراوان. من محمد وحیدی راد، مدیر انجمن بازرگانی ایران و کانادا، هستم و افتخار دارم که بار دیگر از طریق این ماهنامه، با شما سخن بگویم. در این روزهای پرتلاطم، که هر کدام از ما به عنوان فعالان اقتصادی، با چالش‌های بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کنیم، می‌خواهم از دل سخن بگویم؛ از دردهایی که همه ما آن‌ها را لمس کرده‌ایم، از امیدهایی که هنوز در دلمان زنده است، و از گام‌هایی که انجمن ما برای روشن کردن مسیر آینده برمی‌دارد. این سخن نه تنها یک پیام رسمی است، بلکه حرف دل یک مدیر است که سال‌ها در کنار شما بوده، با شما خندیده، با شما نگران شده و حالا می‌خواهد بگوید: ما با هم هستیم، و با هم می‌توانیم از این طوفان عبور کنیم.

 چالش‌های اقتصادی: گویی اراده‌ای برای نابودی کشور وجود دارد

بیایید صریح باشیم. شرایط فعلی ایران، آن‌قدر تلخ و ناامیدکننده است که گاهی اوقات آدم فکر می‌کند آیا واقعاً کسی در حال برنامه‌ریزی برای نابودی این کشور است؟ بی‌برقی‌های مکرر که کارخانه‌ها را تعطیل می‌کند، بی‌آبی که مزارع را خشک کرده و زندگی میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند، تعطیلی‌های ناگهانی واحدهای تولیدی به دلیل کمبود مواد اولیه یا نوسانات ارزی، و عدم قطعیت‌هایی که هر روز بر سر اقتصاد آوار می‌شود – همه این‌ها مانند خنجرهایی هستند که به پیکره اقتصاد ایران فرو می‌روند. تصور کنید: یک کارآفرین که شبانه‌روز تلاش می‌کند تا کسب‌وکارش را سرپا نگه دارد، ناگهان با قطع برق روبرو می‌شود و خط تولیدش متوقف. یا کشاورزانی که سال‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما حالا با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و محصولشان از بین می‌رود. این‌ها نه تنها مشکلات فنی هستند، بلکه نشانه‌هایی از یک بحران عمیق‌تر: عدم مدیریت صحیح منابع، سیاست‌های ناپایدار، و شاید حتی بی‌توجهی عمدی به نیازهای مردم.

من به عنوان مدیر انجمن، بارها با اعضای عزیزمان صحبت کرده‌ام. داستان‌هایی شنیده‌ام که دل هر انسانی را به درد می‌آورد: شرکتی که به دلیل بی‌برقی، سفارش‌های صادراتی‌اش را از دست داد و حالا با بدهی‌های انباشته روبرو است؛ یا تاجری که به خاطر عدم قطعیت در قوانین گمرکی، سرمایه‌اش را در انبارها بلوکه دید. این شرایط، نه تنها اقتصاد را فلج می‌کند، بلکه روحیه مردم را هم می‌شکند. انگار که یک نیروی نامرئی در حال کار است تا ایران را از پا درآورد – کشوری با تاریخ هزاران ساله، با مردمی خلاق و سخت‌کوش، که حالا در چنگال این مشکلات اسیر شده. اما چرا؟ مگر ما چه گناهی کرده‌ایم که باید این‌قدر رنج بکشیم؟ این گلایه‌ها، حرف دل همه ماست. ما که عاشق این خاک هستیم، نمی‌توانیم ساکت بنشینیم و ببینیم چگونه روزبه‌روز، فرصت‌ها از دست می‌روند و آینده فرزندانمان تیره‌تر می‌شود.

اما در میان این تاریکی، باید به یاد آوریم که ما ایرانی هستیم – ملتی که همیشه از خاکستر برخواسته. و انجمن بازرگانی ایران و کانادا، به عنوان یک نهاد پیشرو، متعهد است تا صدای شما باشد و راه‌حل‌هایی عملی ارائه دهد.

 آمار تلخ چک‌های برگشتی: نشانه‌ای از بحران عمیق نقدینگی

برای اینکه عمق این بحران را بهتر درک کنیم، نگاهی به آمار بیندازیم. براساس گزارش‌های رسمی بانک مرکزی، در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، بیش از یک میلیون فقره چک به ارزش تقریبی ۱۳۴ هزار میلیارد تومان برگشت خورده است. این عدد نه تنها یک آمار خشک است، بلکه نمادی از درد هزاران کسب‌وکار است که در چرخه نقدینگی گیر افتاده‌اند. تصور کنید: یک میلیون چک برگشتی، یعنی یک میلیون معامله ناکام، یک میلیون اعتماد از دست رفته، و میلیون‌ها تومان خسارت که بر دوش اقتصاد کشور سنگینی می‌کند. این افزایش چشمگیر نسبت به ماه‌های قبل، زنگ خطری است برای همه ما. در استانی مانند تهران، که بیش از ۳۰ درصد از این چک‌ها را به خود اختصاص داده، وضعیت حتی وخیم‌تر است. این آمار نشان می‌دهد که بحران نقدینگی، مانند یک ویروس، در حال گسترش است و اگر فکری به حال آن نکنیم، ممکن است کل سیستم اقتصادی را از پا درآورد.

چرا این اتفاق می‌افتد؟ بخشی از آن به دلیل تحریم‌ها، بخشی به خاطر سیاست‌های داخلی ناکارآمد، و بخشی هم به دلیل عدم حمایت از بخش خصوصی. اما ما در انجمن، معتقدیم که این بحران، فرصتی برای تغییر است. ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا دیگران مشکلات را حل کنند؛ باید خودمان دست به کار شویم.

 صادرات: از فعالیت اقتصادی به عملیات نجات

در چنین شرایطی، صادرات دیگر تنها یک فعالیت اقتصادی نیست؛ بلکه به یک عملیات نجات تبدیل شده است. وقتی بازار داخلی با رکود دست و پنجه نرم می‌کند، وقتی چک‌ها برگشت می‌خورند و کارخانه‌ها تعطیل می‌شوند، صادرات می‌تواند نجات‌دهنده باشد. آن می‌تواند ارز وارد کشور کند، اشتغال ایجاد کند، و اعتماد به نفس اقتصادی ما را بازگرداند. اما صادرات در ایران، با موانع بی‌شماری روبرو است: از استانداردهای پیچیده بین‌المللی گرفته تا مشکلات لجستیکی و تحریم‌ها. اینجا است که انجمن ما وارد میدان می‌شود.

 برندینگ جدید صادرات: بهره‌گیری از استانداردهای لول‌آپ کانادا

یکی از راه‌حل‌های کلیدی که ما در انجمن پیگیری می‌کنیم، برندینگ جدید صادرات از طریق استانداردهای “لول‌آپ” است. منظور از لول‌آپ، استانداردهایی است که سطح بالایی دارند و به دلیل توافق‌نامه‌های بین‌المللی، در کشورهای متعددی پذیرفته می‌شوند. به عنوان مثال، استانداردهای کانادا – که توسط سازمان‌هایی مانند Canadian Standards Association (CSA) یا در چارچوب توافق‌نامه‌های Mutual Recognition Agreements (MRA) تعریف می‌شوند – نه تنها کیفیت محصولات را تضمین می‌کنند، بلکه درهای بازارهای جهانی را باز می‌کنند. اگر یک محصول ایرانی استاندارد کانادا را دریافت کند، می‌تواند بدون نیاز به اخذ استانداردهای مجدد، به کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ایالات متحده، یا حتی برخی کشورهای آسیایی صادر شود. این به دلیل توافق‌نامه‌هایی مانند CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) بین کانادا و اروپا است که recognition متقابل استانداردها را تسهیل می‌کند.

فکر کنید: یک تولیدکننده ایرانی که محصولات غذایی یا صنعتی‌اش را با استاندارد کانادا برندینگ می‌کند، ناگهان دسترسی به بازارهای وسیعی پیدا می‌کند. مثلاً در بخش داروها، MRA بین کانادا و اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد که گواهی GMP (Good Manufacturing Practices) کانادا در اروپا پذیرفته شود، بدون بررسی‌های اضافی. این نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه زمان ورود به بازار را کوتاه می‌کند. ما در انجمن، برنامه‌هایی برای آموزش اعضایمان در این زمینه داریم: کارگاه‌هایی برای آشنایی با استانداردهای کانادا، مشاوره برای اخذ گواهی‌ها، و حتی همکاری با کارشناسان کانادایی برای ارزیابی محصولات.

این رویکرد، یک انقلاب در صادرات ایران است. در حالی که رقبای ما در کشورهای همسایه با استانداردهای پایین‌تر کار می‌کنند، ما می‌توانیم با لول‌آپ کردن، جایگاه خود را ارتقا دهیم. این کار، نه تنها اقتصادی است، بلکه احساسی هم هست: وقتی یک محصول ایرانی با استاندارد کانادا به بازار جهانی می‌رود، همه ما احساس افتخار می‌کنیم. این یعنی ایران هنوز زنده است، هنوز می‌تواند رقابت کند.

 توسعه صادرات از مبدأ ایران به دیگر کشورها با استانداردهای کانادا

حالا می‌خواهیم این استانداردها را به عنوان ابزاری برای توسعه صادرات از مبدأ ایران به دیگر کشورها استفاده کنیم. انجمن بازرگانی ایران و کانادا، با شبکه گسترده‌اش در کانادا و کشورهای ثالث، متعهد است تا اعضای خود را در این مسیر همراهی کند. تصور کنید: صادرات به کانادا نه تنها یک مقصد است، بلکه پلی به بازارهای آمریکای شمالی، اروپا و حتی آفریقا. با استفاده از استانداردهای کانادا، می‌توانیم محصولاتمان را به کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، یا حتی آفریقای جنوبی صادر کنیم، بدون اینکه با موانع استانداردی روبرو شویم.

برای مثال، در بخش مهندسی، توافق‌نامه‌های بین‌المللی مانند آن‌هایی که Engineers Canada امضا کرده، اجازه می‌دهد مهندسان ایرانی با گواهی کانادایی، در کشورهای دیگر فعالیت کنند. این برای شرکت‌های ایرانی که خدمات فنی صادر می‌کنند، یک فرصت طلایی است. ما در انجمن، پروژه‌هایی برای تسهیل این فرآیند داریم: از معرفی شرکای کانادایی گرفته تا برگزاری وبینارهای آموزشی. هدف ما این است که صادرات از یک رویا به واقعیت تبدیل شود، و هر عضو انجمن احساس کند که بخشی از این موفقیت است.

 خبر نویدبخش: تفاهم‌نامه همکاری با اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا (شرق)

و حالا، یک خبر خوب برای همه شما: در گامی مهم برای گسترش صادرات و حضور جهانی کالاهای ایرانی، انجمن بازرگانی ایران و کانادا و اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا (شرق) تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این همکاری، که در چارچوب اصول اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) انجام شده، به گسترش شبکه ارتباطی و فرصت‌های تجاری بین ایران، کانادا و کشورهای ثالث کمک خواهد کرد.

اهداف این همکاری عبارتند از:

– توسعه همکاری‌های تجاری، صنعتی و سرمایه‌گذاری: ما با هم برای ایجاد شراکت‌های جدید تلاش می‌کنیم، تا سرمایه‌گذاران کانادایی و آفریقایی به ایران جذب شوند و بالعکس.

– تبادل اطلاعات اقتصادی، حقوقی و بازار: اعضای انجمن حالا دسترسی به داده‌های به‌روز از بازارهای آفریقا و کانادا خواهند داشت، که این برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک حیاتی است.

– حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط (SMEs): تمرکز ویژه بر SMEs است، که ستون فقرات اقتصاد ایران هستند. ما برنامه‌هایی برای کمک به ورود آن‌ها به بازارهای بین‌المللی داریم، از جمله آموزش و تسهیلات مالی.

– برگزاری رویدادهای مشترک مانند همایش‌ها، نمایشگاه‌ها و وبینارها: تصور کنید نمایشگاه مشترکی در تورنتو یا نایروبی، جایی که محصولات ایرانی بدرخشد.

– ارائه مشاوره حقوقی و تجاری به اعضا: کارشناسان ما آماده‌اند تا در مورد قوانین کانادا، آفریقا و ICC مشاوره دهند.

این تفاهم‌نامه، گامی نو برای گسترش تجارت بین‌المللی است. برای اعضای انجمن بازرگانی ایران و کانادا، این یعنی فرصت‌های جدید، شبکه‌های وسیع‌تر، و آینده‌ای روشن‌تر. ما با این همکاری، نه تنها به آفریقا نزدیک‌تر می‌شویم، بلکه از طریق کانادا، به بازارهای جهانی متصل می‌شویم.

افتخار به عضویت و ارتباط

عزیزان، در پایان این سخن، می‌خواهم بگویم که انجمن بازرگانی ایران و کانادا، بیش از یک نهاد است؛ یک خانواده است. خانواده‌ای که در روزهای سخت، کنار هم می‌ماند و برای آینده می‌جنگد. وقتی شما این سطور را می‌خوانید، امیدوارم احساس کنید که حرف دلتان زده شده: درد بی‌برقی، بی‌آبی، چک‌های برگشتی، و عدم قطعیت. اما همزمان، افتخار کنید به عضویت در این انجمن، که پیشرو در صادرات و نوآوری است. افتخار کنید به ارتباط با مدیری که همیشه در کنار شماست – من، محمد وحیدی راد، که قول می‌دهم تا آخرین نفس برای موفقیت شما تلاش کنم.

بیایید با هم، ایران را نجات دهیم. با صادرات، با استانداردهای لول‌آپ، با همکاری‌های جدید. منتظر شنیدن صدای شما هستم.

با احترام، 

محمد وحیدی راد 

مدیر انجمن بازرگانی ایران و کانادا